Bekostiging en methodiek Ziekenvervoer (2022)

Tabelpagina Ziekenvervoer

Om terug te gaan naar de tabelpagina met de zorgkosten en aantallen voor Ziekenvervoer klik hier.

Bekostiging van het ziekenvervoer

In rubriek 9 staan de kosten die gemaakt worden met betrekking tot het ziekenvervoer in Nederland, welke vallen onder de dekking van het basispakket van de Zvw. Dit behelst medisch noodzakelijk vervoer met ambulance of helikopter en met eigen vervoer/taxi/OV.¹ Daarnaast is er de mogelijkheid tot vergoeding van ziekenvervoer via de Wlz en/of de WMO, deze vormen van vervoer worden niet behandeld in dit rapport.

Voor deze rubriek geldt dat de verzekeraars voor deze jaren volledig risicodragend waren via de risicoverevening, maar dat er wel opbrengstverrekening plaatsvindt op het ambulancevervoer via de NZa. Voor beide soorten vervoer geldt het eigen risico. Voor het ziekenvervoer met eigen vervoer/taxi/OV geldt daarnaast een eigen bijdrage. In 2021 was deze verplichte eigen bijdrage €109 en in 2022 is deze €111.

Tabel 1: Totaal geschatte bruto eigen bijdrages voor de ziekenvervoer.

Ziekenvervoer kent verschillende bekostigingssystematieken. Ambulancevervoer kent budgetbekostiging en heeft sinds 2014 een nieuwe bekostigingsstructuur. Daar waar in de oude bekostigingssystematiek productie een prominente rol speelde, is de nieuwe bekostigingsstructuur voor het grootste deel gebaseerd op de beschikbaarheid van ambulancezorg. De NZa stelt een voorlopig budget vast aan het begin van jaar t. In het najaar van jaar t+1 dienen partijen de nacalculatie van jaar t in. Hiermee wordt het definitieve budget voor jaar t vastgesteld. Tevens vraagt de NZa ook de opbrengsten (gedeclareerde tarieven) op. Hiermee wordt het opbrengstverschil berekend: het definitieve budget minus het totaal van de gedeclareerde tarieven. In december t+2 zijn de marktaandelen definitief en worden de definitieve opbrengstverschillen verrekend. Bij een positief opbrengstverschil (opbrengstoverschot) stelt de NZa per RAV naar rato van marktaandelen per verzekeraar een vereffeningsbedrag vast, waarmee verzekeraars het overschot kunnen terugvorderen. Bij een negatief opbrengstverschil (opbrengsttekort) stelt de NZa per RAV naar rato van marktaandelen per verzekeraar een verrekenbedrag vast.² De verantwoording van deze verrekening gebeurde altijd op kasbasis en vindt vanaf dit jaar met terugwerkende kracht vanaf 2016 op transactiebasis plaats.

Tarieven

De NZa stelt maximum tarieven vast voor de ambulancevervoerprestaties , deze tarieven worden door de NZa elk jaar geïndexeerd om zo te corrigeren voor economische groei/krimp volgens de beleidsregel Indexering.³ Daarnaast veranderen maximumprijzen soms, omdat bijvoorbeeld meerdere prestaties geïntegreerd worden tot één. Tussen 2017 en 2021 zijn de tarieven met xx% gestegen. Vergoeding van vervoer met eigen auto/taxi/OV gaat via de zorgverzekeraar zoals beschreven in artikelen 2.13-2.16 in Besluit Zorgverzekering.

Beleidswijzigingen in de periode 2017-2022

Hieronder worden de belangrijkste beleidsveranderingen in de periode 2017-2022 beschreven. Voor alle wijzigingen en een uitgebreide omschrijving verwijzen we u naar de beleidsregel huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg van de Nederlandse Zorgautoriteit.

2018

• Uitbereiding aanspraak voor mensen met kanker
  Sinds 2018 wordt voor oncologie patiënten ook het vervoer naar het ziekenhuis voor immuuntherapie vergoed en vanaf 2019 ook vervoer naar consulten, (na)controles en voor (bloed)onderzoek bij zowel de oncologie patiënten als de nierdialyses.

2020

• Corona 
  Vanaf 2020 worden er extra kosten gemaakt vanwege de coronapandemie voor het ziekenvervoer gaat het met name om extra ambulanceritten. Deze direct patiëntgebonden kosten worden verantwoord via reguliere prestaties en zijn voor het ziekenvervoer niet apart terug te herkennen in dit rapport.
• Advies Zorginstituut
  In 2018 en 2019 zijn op verzoek van het ministerie van VWS een tweetal adviesrapporten uitgebracht over de toekomst van de regeling ziekenvervoer. Hier zijn een aantal wijzigingen uit voortgekomen die per 2020 in zijn gegaan:
  • Geriatrische revalidatiezorg
    Patiënten binnen de geriatrische revalidatiezorg worden als categorie aan de aanspraak toegevoegd. Het vervoer voor deze patiënten werd al vergoed op grond van de hardheidsclausule, maar wordt nu formeel ingebed in het besluit Ziekenvervoer.
  • Logeervergoeding
    In gevallen dat patiënten ver moeten reizen voor hun behandeling en meerdere dagen aansluitend op de behandellocatie moeten zijn, is er vanaf 2020 de mogelijkheid om te overnachten en deze kosten vergoed te krijgen. Dit is mogelijk wanneer sprake is van drie aaneengesloten dagen, waarop anders vervoer nodig zou zijn. De patiënt heeft dan aanspraak op een vergoeding voor zijn heen- en terugreis naar de behandellocatie en voor twee of meer overnachtingen in de buurt van de behandellocatie. De logeervergoeding komt dus gedeeltelijk in plaats van de vervoersvergoeding.⁴

Methodiek Verdiepende analyses zorglasten Zvw 2017-2021

Voor het rapport Verdiepende analyses zorglasten Zvw 2017-2021, welke in 2022 is verschenen, wordt gebruik van gemaakt van declaratiegegevens die verstrekt zijn door de zorgverzekeraars aan het Zorginstituut via Vektis. Ten behoeve van de wettelijke taken worden deze gepseudonimiseerde declaraties gebruikt voor onder meer desbetreffend rapport.

In het tabellenoverzicht zijn de kosten voor de Zvw van 2017 tot en met 2021 te bekijken. Het verschil met deze kosten ten opzichte van de reguliere meerjarentabellen is dat de definitie hoe de kosten verantwoord worden voor elk jaar gelijk zijn aan 2022. Hierdoor wordt gecorrigeerd voor administratieve verschuivingen over de jaren en is het makkelijker om een getrouw beeld te krijgen van de ontwikkelingen vanaf 2017.  Op dit moment zijn alle kosten zijn gebaseerd op de ramingen van de zorgverzekeraars uit de vierde kwartaalrapportage van 2021.

Omdat de kosten nog niet uitgedeclareerd zijn, zijn de laatste jaren nog aan verandering onder hevig. Tevens is 2021 (en in sommige gevallen 2020) nog leeg gelaten op de diepere niveaus, omdat er te weinig declaraties zijn.

Voor een uitgebreide beschrijving van de toegepaste methodiek, klik hier.

Voetnoten

1. Zorginstituut Nederland. Vervoer onder de Zvw. Zie: https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/vervoer-zvw.
2. NZa. Regionale Ambulancevoorziening 2014 - BR/CU-7089.
3. NZa. Tariefbeschikking Regionale Ambulancevoorziening 2016 – TB/CU-7121-01.
4. Staatsblad. 2019, 314. Zie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2019-314.html.