Ziekenhuisopnames voor ambulante zorggevoelige aandoeningen (AZGA's) kunnen worden voorkomen door effectieve ambulante management en behandeling. AZGA-opnames worden gebruikt als indicator voor de kwaliteit en toegankelijkheid van de eerstelijnszorg. Er wordt echter nog steeds gediscussieerd in hoeverre deze ziekenhuisopnames echt te voorkomen zijn. Het doel van dit onderzoek was om objectiever inzicht te geven in de vermijdbaarheid van AZGA-opnames.
Observationeel onderzoek schadeclaimgegevens uit 2012 – 2015 van zorgverzekeraars van 13.182.602 Nederlandse verzekerden. Logistische multilevel regressieanalyses werden uitgevoerd om factoren (ambulante zorg en kenmerken van bewoners) te onderzoeken die mogelijk verband houden met AZGA-opnames. Voorafgaand ambulant zorggebruik werd onderzocht voor patiënten met een AZGA die bijdroeg aan het hoogste aantal AZGA-opnames: chronische obstructieve longziekte (COPD).
In 2014 werden 89,8 ziekenhuisopnames voor AZGA's per 10.000 verzekerde inwoners geclaimd. Het percentage inwoners met AZGA-opnames varieerde tussen huisartsenpraktijken van 0,58-0,84%. AZGA-opnames werden nauwelijks geassocieerd met ambulante zorg. Een maand voor opname had 97% van de opgenomen COPD-patiënten minstens één ambulant zorgcontact.
Er werd variatie in AZGA-opnames tussen huisartsen waargenomen, wat aangeeft dat bepaalde ziekenhuisopnames kunnen worden voorkomen. We vonden echter geen aanwijzingen dat AZGA-opnames te voorkomen waren, omdat er geen verband werd gevonden met het verlenen van ambulante zorg en AZGA-opnames. Dit kan erop wijzen dat deze indicator land- en gezondheidszorgsysteemspecifiek is. Alvorens AZGA-opname op te nemen als kwaliteitsindicator van de eerstelijnszorg in Nederland, is meer inzicht nodig in de oorzaken van variatie.